Prewencja pierwotna obejmuje działania, które mają na celu zapobieganie rozwojowi późnych powikłań, a więc na przykład dobrą kontrolę glikemii, zaburzeń lipidowych czy ciśnienia tętniczego. Celem prewencji wtórnej jest zapobieganie dalszemu rozwojowi choroby narządu wzroku, nerek, zawałowi i niewydolności serca oraz niewydolności innych narządów. Wyniki badań wykazały, że osiągnięcie tych celów jest możliwe poprzez intensywne leczenie cukrzycy, zapewniające uzyskanie długotrwałego stanu bliskiego normoglikemii. Hiperglikemia jest bowiem ważnym czynnikiem ryzyka angiopatii cukrzycowej.

Stan bliski normoglikemii charakteryzują:

- glikemia na czczo < 6,1 mmol/l

- glikemia przed posiłkiem < 7,0 mmol/l

- glikemia 1 h po posiłku < 8,9 mmol/l

- glikemia 2 h po posiłku < 7,8 mmol/l

- glikemia w przekroju dobowym > 3,3, ale < 8,9 mmol/l

- oraz HbA1c < 6,5%

W optymalizacji leczenia cukrzycy, zwłaszcza typu 2, konieczne jest uwzględnienie innych, poza hiperglikemią, czynników ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Wśród nich należy wymienić przede wszystkim insulinooporność i hiperinsulinemię, które przyczyniają się do powstawania miażdżycy. Do celów leczenia należy więc dodać następny postulat - osiągnięcie stanu bliskiego normoinsulinemii.

Nadciśnienie tętnicze oraz dyslipidemia są kolejnymi, występującymi częściej u chorych na cukrzycę, czynnikami ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych. Zatem dalszymi postulatami leczniczymi są: osiągnięcie prawidłowego ciśnienia tętniczego (< 130/85 mm Hg) oraz normolipidemii.

Cukrzyca jest także stanem zwiększonej podatności na powstawanie zakrzepów i upośledzonej fibrynolizy. U podłoża tych zaburzeń leży przede wszystkim hiperglikemia. Normalizacja funkcji układu krzepnięcia i fibrynolizy oraz zaburzeń reologicznych powinna więc być także postulatem prewencyjnym.