Brak insuliny powoduje, że organizm chorego na cukrzycę nie może zużytkować glukozy. Spala wtedy w nadmiarze tłuszcze. W ten wypaczony sposób stara się uzyskać energię potrzebną wszystkim komórkom. Im mniej insuliny w organizmie, tym więcej tkanka tłuszczowa uwalnia ciał tłuszczowych do krwi. Acetonuria (ketonuria) sygnalizuje ciężkie niewyrównanie cukrzycy oraz zagrożenie kwasicą i śpiączką ketonową. Konieczne jest natychmiastowe porozumienie się z lekarzem.

Acetonuria bez glukozurii

Na ogół acetonurii towarzyszy glukozuria większa niż 2%. Może się jednak zdarzyć, że znajduje się ślady acetonu w moczu (nawet do 2 + acetonu), mimo że mocz nie zawiera wcale glukozy, lub też tylko małe jej ilości. Taka sytuacja może powstać, jeśli np. w ciągu ostatnich 12 godzin przed badaniem moczu dieta była zbyt uboga w węglowodany, lub też po hipoglikemii.

U chorego na cukrzycę z otyłością, redukującego nadmiar masy ciała za pomocą ścisłej niskoenergetycznej diety, obecność małych ilości acetonu w moczu wskazuje często, że zalecone ograniczenia są zbyt radykalne. Jest to stan, który można nazwać acetonurią głodową.

Kiedy należy oznaczać aceton w moczu?

Badanie na obecność acetonu (ciał ketonowych) w moczu należy wykonywać, jeśli stężenie glukozy we krwi, oznaczane kilka razy, przekracza 13,3 mmol/l (240 mg/dl) lub jeśli wystąpi pojedyncze stężenie glukozy przekraczające 16,7 mmol/l (300 mg/dl).
 

Oznaczanie obecności acetonu w moczu, zwłaszcza gdy występują objawy hiperglikemii, jak wzmożone pragnienie, oddawanie zwiększonych objętości moczu lub w czasie dodatkowej choroby, np. z gorączką lub wymiotami, ma szczególnie duże znaczenie w zapobieganiu kwasicy ketonowej.