Wczesne zastosowanie treningu fizycznego może opóźnić nasilenie się insulinooporności, a co za tym idzie pogarszanie się tolerancji glukozy i rozwój cukrzycy typu 2 oraz jej powikłań, m.in. niedokrwiennej choroby serca. Takiego efektu treningu można się szczególnie spodziewać u osób o zwiększonym ryzyku zachorowania na cukrzycę typu 2. Są to osoby z rodzin, w których występuje ten typ cukrzycy, osoby z hipertriglicerydemią, kobiety, które przebyły cukrzycę ciężarnych, osoby z androidalną otyłością. Jest to działanie wysoce opłacalne medycznie i społecznie.

Systematyczny trening leczniczy może przyczynić się do:

- zwiększenia wrażliwości mięśni na insulinę – może więc wywierać efekt hipoglikemizujący, zwłaszcza w cukrzycy typu 2

- normalizacji wielu czynników ryzyka niedokrwiennej choroby serca, takich jak hiperlipidemia, zwiększona krzepliwość krwi, nadciśnienie tętnicze, otyłość (także brzuszna)

Wszyscy chorzy na cukrzycę powinni być poddani wstępnemu badaniu klinicznemu oraz obligatoryjnym lub – według wskazań – indywidualnym dodatkowym testom mającym na celu rozpoznawanie zmian w większych i w małych naczyniach, neurologicznych powikłań cukrzycy, jak również innych chorób towarzyszących cukrzycy typu 1 oraz wpływów ich ewentualnego leczenia. Określa się w ten sposób indywidualną tolerancję wysiłków.

Konieczne jest stworzenie warunków do kontynuowania badań klinicznych w czasie długotrwałego treningu leczniczego. Umożliwi to minimalizację niekorzystnych efektów, które można podzielić następująco:

Zaburzenia ze strony układu krążenia:

- wywołanie lub nasilenie dolegliwości dławicowych, zaburzeń rytmu serca

- wzrost ciśnienia tętniczego krwi

- powysiłkowe niedociśnienie ortostatyczne

Mikroangiopatia:

- wylewy krwi do siatkówki

- nasilenie białkomoczu

- przyspieszenie innych uszkodzeń spowodowanych mikroangiopatią

Zaburzenia metaboliczne:

- nasilenie hiperglikemii lub pojawienie się acetonurii

- wywołanie hipoglikemii u chorych leczonych insuliną lub pochodnymi sulfonylomocznika

- powstawanie kwasicy mleczanowej u chorych otrzymujących biguanidy

Zaburzenia ze strony układu mięśniowo-kostnego:

- wywołanie traumatycznych owrzodzeń stóp u osób z neuropatią czuciową

- złamanie kości spowodowane osteoporozą lub niedokrwieniem kości

- nasilenie zmian zwyrodnieniowych w stawach

- uszkodzenie gałki ocznej, wylew do niej krwi

Ryzyko niekorzystnego działania wysiłku fizycznego może dla pewnych grup pacjentów stanowić bezwzględne lub względne przeciwwskazanie do jego stosowania.